نەشتەرگەری چاندنی گورچیلە لە ئێران

ئەگەر بەهەر هۆکارێک گورچیلەکان زیانێکی زۆریان پێگەیشت و توانای جێبەجێکردنی ئەرکەکانیان لەدەست دا، دەڵێن تاکە ڕێگە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشەکە چاندنی گورچیلەیە.

• خواردنی دەرمان
• نەخۆشیەکانی بەرگری خۆکارانەی گورچیلە 
• گیرانی بۆری میز
• نەخۆشییە سیستەمیەکان وەک شەکرە و بەرزی فشاری خوێن

بەپێی یاسای ئێران، چاندن لە ئێرانییەکانەوە (چاندنی جگەر، چاندنی کۆرنیە، چاندنی دڵ، چاندنی مۆخی ئێسک، چاندنی خانەکانی خوێنی دەوروبەر و...) بۆ کەسانی بیانی و بە پێچەوانەوە قەدەغەیە. بەڵام ئەگەر بەخشەرەکە ڕەزامەندی دەربڕی، هیچ سنوورێک بۆ چاندنی هاووڵاتیانی بیانی بۆ یەکتر نییە.

بەگشتی ٢ ڕێگا هەیە بۆ دۆزینەوەی گورچیلەی چێنراو: 

• چاوەڕوانی لە لیستی چاندنی گورچیلە
• دۆزینەوەی کەسێکی گونجاو بۆ وەرگرتنی گورچیلە بەبێ چاوەڕوانی (لە زۆربەی حاڵەتەکاندا، ئەندامێکی خێزان)

بەگشتی ئەو کەسانەی تەمەنیان لە سەرووی ١٨ ساڵەوەیە دەتوانن گورچیلەیەک ببەخشن. لە زۆربەی حاڵەتەکاندا نەخۆشییە بنەڕەتییەکان بەربەست نین بۆ بەخشینی گورچیلە.

• ته‌مه‌ن پیر
• هەبوونی تێکچوونی دەروونی
• ئەو کەسانەی کە شێرپەنجەی چالاکیان هەیە
• کێشەی توندی دڵ
• هەوکردنی توندی جەستە
• لەکارکەوتنی جگەر
• ئالوودەبوون بە مەی و ماددە هۆشبەرەکان 

• پشکنینی گروپی خوێنی ABO
• تاقیکردنەوەی Rh
• تاقیکردنەوەی HLA
• تاقیکردنەوەی گونجان (تێستی کراسی مەچەک) کە تێیدا بەشێک لە خوێنی وەرگر تێکەڵ دەکرێت لەگەڵ خوێنی بەخشەر

• وەرگرتنی گورچیلە لە بەخشەرێکی زیندوو
• وەرگرتنی گورچیلە لە بەخشەرێکی مردوو

لە حاڵەتێکدا کە دوو کەس دەیانەوێت گورچیلە ببەخشن و وەربگرن (کەسی A بۆ کەسی B و کەسی C بۆ کەسی D)، ئەگەر تاقیکردنەوەکانی گونجان تێکچوو (کەسی A لەگەڵ B ناگونجێت و C لەگەڵ D ناگونجێت)، ئەوا بەخشەرەکان دەگواسترێنەوە بۆ چاندنی گورچیلە. واتە گورچیلەی کەسی A دەچێنرێت بۆ کەسی D و گورچیلەی کەسی C دەچێنرێت بۆ کەسی B.

ڕەتکردنەوەی چاندن یەکێکە لە ئاڵۆزییەکانی چاندنی ئەندامەکان. ئەمڕۆ بەهۆی ئەو پێشکەوتنانەی لە بواری چاندنی گورچیلەدا ڕوویانداوە، مەترسی ڕەتکردنەوەی چاندن زۆر کەم بووەتەوە.

ئەگەر چاندنی گورچیلە ئەنجام نەدرێت، پێویستە ئەم نەخۆشانە تا کۆتایی تەمەنیان دیالیزی خوێن بە شێوەیەکی ڕێکوپێک ئەنجام بدەن بۆ ئەوەی بەهۆی لابردنی ژەهرەکانەوە زیان بە ئەندامەکانی جەستەیان نەگات.

دوای نەشتەرگەری چاندنی گورچیلە، گورچیلە نوێیەکە دەست بە کارکردن دەکات و پاشماوە و ژەهرەکانی لەش لادەبات. لە ئەنجامدا کەسەکە پێویستی بە ئەنجامدانی دیالیزی خوێن نابێت.

تاکە بەدیل بۆ چاندنی گورچیلە بریتییە لە دیالیزی خوێن.

ئەو نەخۆشانەی کە لە کەسێکی زیندووەوە گورچیلەیان بۆ وەردەگیرێت دەتوانن بۆ ماوەی ١٢بۆ٢٠ ساڵ لەگەڵ گورچیلەیەکی بەخشراودا بژین و ئەگەر لە کەسێکی مردووەوە گورچیلە وەربگرن، بۆ ماوەی ٨ بۆ ١٢ساڵ.

نەشتەرگەری چاندنی گورچیلە یەکێکە لە نەشتەرگەرییە سەرەکییەکان. لەم نەشتەرگەرییەدا بە بڕینی سک، گورچیلە لەکارکەوتووەکە لادەبردرێت و بە گورچیلەیەکی تەندروست دەگۆڕدرێت.

• خوێنبەربوون
• چلک کردن
• خوێن مەین
• دواکەوتنی چاکبوونەوەی برینەکان
• ڕەتکردنەوەی چاندنەکە لەلایەن سیستەمی بەرگری لەشەوە
• ئاڵۆزییەکانی پەیوەست بە بێهۆشکردن